Turgut Özal / Turkish Stories C1

Turgut Özal

Turgut Özal, banka memuru Mehmet Sıddık Bey ve ilkokul öğretmeni Hafize Hanımın çocukları olarak 13 Ekim 1927 de Malatya’da dünyaya geldi. Babasının görevi nedeniyle ilk ve orta öğrenimini yurdun değişik yerlerinde tamamladı. Turgut, daha dört yaşındayken aile, Bilecik’in Söğüt ilçesine taşındı. Burası, Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat’ın Ertuğrul Bey’e yurt olarak verdiği, sonra da Ertuğrul Bey’in oğlu Osman Bey’in Osmanlı Devleti’nin temelini attığı yerdir. Yetiştiği bu çevre, Turgut Özal’ın kişiliğinin oluşumunda temel rol oynayacaktır.

Özal, öğrenim hayatına burada başladı. Daha sonra aile Silifke’ye taşındı. Özal bu yıllarda ısrarla pilot olmayı arzu etmektedir. Fakat burada geçirdiği bir kaza onun bu arzusuna ulaşmasına engel olacaktır. Bindiği eşeğin üzerinden semer kaymış ve kolu hasar görmüştür. Bu kaza, kolunun biraz kısa kalmasına sebep olmuş ve böylece pilotluk hayalleri de suya düşmüştür.

Mehmet Sıddık Beyin görevi nedeniyle aile sık sık il değiştirir. Nitekim Özal bu arada ortaokulu da Mardin’de bitirir. Ama Mardin’de lise yoktur. Annesi Hafize Hanım, oğlunun ya Konya Lisesi’nde ya da Kabataş Lisesi’nde okumasını arzu etmektedir. Her iki okul da paralıdır. Özal’ın paralı yatılı okuması gerekmektedir. Özal 25 lira daha ucuz olduğu için Konya Lisesi’ne verilir. Fakat bu arada ortanca oğul Korkut da ortaokulu bitirir. Ailenin her iki çocuğu da paralı yatılı okutmaya gücü yetmemektedir. Aile buna da bir çözüm yolu bulur. İki kardeş de dayıları Süleyman Doğan’ın Malatya’daki evlerine belli bir kira karşılığında yerleştirilir. Yeğenleri Hüsnü de yanlarında kalacaktır.

Aile sonunda Kayseri’de tekrar buluşur. Özal liseyi Kayseri’de bitirir. Turgut Özal girdiği üç fakültenin de imtihanlarını kazanır. Fakat bunların arasından İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliğini seçer. Burs almaya başlayınca ailesine yük olmaktan kurtulur.

Özal, 1950 yılında üniversiteden mezun olur. Aynı yıl Ankara’da, Elektrik İşleri Etüt İdaresinde mühendis olarak çalışmaya başlar. Bu arada evlenir. Fakat bu evlilik kısa sürer.

1952 yılında sona eren bu evlilikten sonra Semra Hanımla evlenir. Özal’ın bu evlilikten 3 çocuğu olur.

Özal bu evlilikten hemen sonra mesleğinde ihtisas yapmak amacıyla Amerika’ya gönderilir.

Dönüşünde Elektrik İşleri Etüt İdaresinde Genel Müdür Teknik Müşaviri olarak görev alır. 1958 yılında zamanın hükümetince kurulan Planlama Komisyonunun sekreterya görevini de yapan Turgut Özal, bu arada askerlik görevini de yapmak üzere 1959 yılında Ankara Ordonat Okulunda yedek subay olur. 1960 yılındaki askerî darbe sırasında Özal askerdir. Askerlik görevinin hemen ardından Elektrik İşleri Etüt İdaresindeki görevine tekrar dönen Özal, Devlet Plânlama Teşkilatının kuruluş çalışmalarına da katılır.

1965 seçimlerinden sonra başbakan olan Süleyman Demirel’in yanında önce danışman olarak görev alan Özal, daha sonra da 1967 yılında Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’na getirilir. 12 Mart 1971’de bu görevinden ayrılır ve Amerika’ya gider. Burada 1973 yılına kadar kalan ve Dünya Bankası Sanayi Dairesinde sanayi ve maden konularında özel danışmanlık görevi yapan Özal, yurda dönüşünde özel sektörde bankacılık, demir çelik, otomotiv sanayi, tekstil, gıda gibi sektörlerde yönetici olarak çalışır. Daha sonra MESS’de sendika başkanı olarak görev yapar. Kasım 1979 yılında Süleyman Demirel başkanlığında kurulan azınlık hükümetiyle tekrar devlet memurluğuna dönen Özal’a, Başbakanlık Müsteşarı ve DPT Müsteşar Vekilliği görevi verilir. Türk ekonomisinin liberalleşmesini hedefleyen 24 Ocak kararlarının hazırlanmasında aktif görev alır.

12 Ocak 1980’den sonra kurulan Bülent Ulusu hükümetinde ekonomi işlerinden sorumlu başbakan yardımcılığına getirilir. 22 ay kaldığı görevinden 14 Temmuz 1982 yılında istifa eder. 20 Mayıs 1983’te Anavatan Partisini kuran Özal, 6 Kasım 1983’te seçimleri kazanarak iktidar olur.

1987 yılında ikinci kez iktidara gelir. Türkiye Cumhuriyeti’nin 47. Hükümetinin başbakanı olur. 31 Ekim 1989’da Kenan Evren’den boşalan Cumhurbaşkanlığı makamına seçilir. Türkiye Cumhuriyeti’nin 8. Cumhurbaşkanı olarak 9 Kasım 1989’da göreve başlar.

Özal, Balkanlar’a ve hemen ardından Orta Asya’ya yaptığı uzun ve yorucu seyahatlerden sonra döndüğü vatanında 17 Nisan 1993’te vefat eder.